Ülkemizde faaliyet gösteren meslek mensupları (YMM ve SMMM) bir çok alanda hizmet verirken bu hizmetlerin en önemlisi çoğunlukla Maliye Bakanlığı için yaptıkları hizmetler olmuştur. SMMM’lerin beyanname imzalama yetkisi YMM’ lerin tasdik yetkisi Maliye Bakanlığını mükellefler üzerindeki etkinliğini artıracak en önemli enstrümanları olmuştur.
Maliye Bakanlığı kendi üzerindeki gerek denetim gerekse de uygulama alanındaki bir çok iş yükünü devralan meslek mensuplarına her nedense süreç boyunca hoyrat davranmıştır. Beraber ortak payda da bir çalışma ortamı sağlayıp sağlıklı sonuçlar almak varken daha çok meslek mensuplarının üzerine gitmiş ağır sorumluluklar ve yaptırımlar yüklemiştir.
En yeni sorumluluk yükleme girişimi 405 nolu Tebliğ’de sözleşmelere ilave edilen paragraf ile olurken en çok tartışılan da 3568 Sayılı kanunun 12.maddesi ile YMM’lerin tutulduğu müteselsil sorumluluk olmuştur. Bir çok davaya konu olan bu sorumluluklar halen tam bir mutabakata ulaşmış değil.
Biliyorsunuz geçen hafta ortaya çıkan Vergi Konseyi Vergi Usul Kanunu tasarısı ile ilgili ilk görüşlerimizi ortaya koymuştuk. Bilanço usulüne göre tutulan defterlerin vergi usul kanunun içeriğinden çıkarılarak biz 01.01.2013 te ne yapacağız neye göre defter tutacağız sorunlarının çözüldüğünü konuşmuştuk.
Şimdi bu konuştuğumuz konuların bir taslak üzerinde olduğunu ve taslağın daha geniş kitleler tarafından değerlendirip tartışılması amacıyla ortaya koyduğumuzu henüz kanunlaşmış bir şey olmadığının da altını çizmeliyiz.
Önceki yazımız konusunda değerli görüşlerini gönderen bine yakın okurumuza teşekkür edip taslağın yeni iki maddesini masaya yatırıyoruz.
-/-
Vergi beyannamelerinin imzalanması ve yeminli malî müşavir tasdik raporları
Madde 175-
(1)Maliye Bakanlığı;
a)Vergi beyannamelerinin 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış serbest muhasebeci, serbest muhasebeci malî müşavir veya yeminli malî müşavirler tarafından da imzalanması zorunluluğunu getirmeye, bu zorunluluğu beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya,
b)Vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını Maliye Bakanlığınca belirlenen şartlara uygun olarak yeminli malî müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi şartına bağlamaya,
c)Vergi kanunları kapsamındaki yeminli mali müşavirlik tasdik işlemlerini elektronik ortamda gerçekleştirmeye ve tasdike konu işlemleri mükellef grupları, faaliyet ve tasdik konuları itibariyle ayrı ayrı belirlemeye ve uygulatmaya,
ç)Bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
(2)Bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüne göre yararlanılması yeminli malî müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı şartına bağlanan konularda, tasdik raporunu zamanında ibraz etmeyen mükellefler tasdike konu haktan yararlanamazlar; ancak, mükellefler süre bitmeden önce haklı gerekçeler belirterek bu konuda ek süre isteyebilirler. Maliye Bakanlığı tasdik raporlarının ibraz süresini kendiliğinden veya mükelleflerin talebi üzerine iki aya kadar uzatmaya yetkilidir.
(3)233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi olan Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile bunlara ait müesseseler hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.

Meslek mensuplarının sorumlulukları
Madde 176-
(1) Bu Kanunun 175 inci maddesine göre beyanname imzalayan veya tasdik raporunu düzenleyen meslek mensuplarına; imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik raporlarında yer alan bilgilerin doğru olmamasından dolayı kusurlu bulunmaları halinde, bu kusurları nedeniyle kesinleşmiş zıyaa uğratılan verginin % 5’i kadar ceza kesilir; ancak, kesilecek ceza 1.000.-TL’den az, 100.000.-TL’den fazla olamaz.

(2) Sorumluluk aranacak hallerde sorumluluğun uygulanışına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
-/-
Evet Madde 175 ve Madde 176 adeta meslek mensupları ile Maliye Bakanlığının İlişkilerini genel hatlarıyla belirleyen maddeler olmuş, 175. madde de Maliye Bakanlığının meslek mensuplarının beklentilerini ortaya koyduğu, 176. madde de bu beklentilerle ilgili kendilerini ne kadar sorumlu tutacağını anlatmış.

Şimdi bu maddeleri iki açıdan değerlendirmek lazım ;

Özellikle YMM’ler için iyi bir gelişme gibi duruyor. Artık ucu açık bir sorumluluk yok vergi ziyaının % 5 i ile bir sınır konmuş artık bir çok YMM’yi imza atmaktan imtina ettiren müteselsil sorumluluk mazide kalıyor. Ancak bugüne kadar daha çok tartışmaya açık olan bir ceza netleşiyor. Artık % 5’ten kaçış yok gibi.

Özellikle SMMM’ler için daha sıkıntılı bir durum var çünkü bugüne kadar çok çeşitli düzenlemelerde sorumlu tutulmakla beraber daha çok defterler ile beyannamelerin aynı olmaması halinde sorumlu tutuluyorlardı. Beyannamelerin içeriğinin doğruluğu ile sorumluluklarının olup olmadığı tartışılıyordu. Ancak artık sorumlulukları çok net kusurlu bulunmaları halinde vergi ziyaının % 5’i.

Başta da dediğimiz gibi bu düzenlemeler bir taslak ve daha geniş kitleler tarafından fark edilmesi ve tartışılması için bu konuları gündeme getiriyoruz. Son olarak kişisel görüşümüz ile kapatırsak;

Maliye Bakanlığı meslek mensuplarının sorumlulukları ile ilgili düzenlemeleri yaparken, kendilerine haklar da vermeli örneğin merak programını meslek mensuplarına belli ölçülerde açmalı buna benzer konularda desteklemeli. Yoksa hiçbir hak vermeden önemli teknolojik imkanlar varken bu imkanları kullandırtmadan sorumluluk vermek çok doğru değil.